Jednym z najskuteczniejszych sposobów ochrony środowiska morskiego jest zmniejszenie emisji zanieczyszczeń.

Niezwykle istotna jest również szeroka edukacja ekologiczna prowadząca do zmiany postaw życiowych ludności.
Wszyscy musimy mieć świadomość, że również od nas zależy los Bałtyku. Każdy z nas może zmniejszyć ilość wytwarzanych zanieczyszczeń poprzez:

1. ograniczenie zużycia trudno rozkładalnych tworzyw sztucznych
2. zbieranie surowców wtórnych
3. oszczędzanie energii
4. zmniejszenie zużycia wody w gospodarstwach domowych
5. ograniczenie stosowania środków piorących zawierających fosforany
6. ograniczenie korzystania z samochodów i tym samym zmniejszenie emisji zanieczyszczeń do atmosfery
7. dbanie o czystość plaż i wód przybrzeżnych

Zanim działania zmierzające do ograniczenia emisji zanieczyszczeń przyniosą znaczną poprawę stanu środowiska morskiego, musimy już teraz chronić to, co jeszcze nie zostało zniszczone. W tym celu podejmowane są inicjatywy obejmujące min.:

1. tworzenie parków narodowych i krajobrazowych
2. tworzenie morskich obszarów chronionych
3. ochronę ginących gatunków

Podstawy prawne i organizacyjne ochrony środowiska Bałtyku

 Konwencje globalne

1. Konwencja „O prawie morza” (UNCLOS) (1982) – nadaje suwerenne prawa w dziedzinie eksploatacji zasobów w wyłącznej strefie ekonomicznej oraz zobowiązuje państwa nadbrzeżne do ochrony środowiska przez zapobieganie zanieczyszczeniom ze źródeł lądowych
2. Konwencja „O zapobieganiu zanieczyszczeniom morza przez statki wszystkich typów i platformy wiertnicze” (MARPOL 73/78) (1973) – określa zasady przewozu i usuwania ze statków i platform wiertniczych ładunków niebezpiecznych

Konwencje regionalne (bałtyckie)

1. Konwencja O ochronie środowiska morskiego obszaru Morza Bałtyckiego tzw. Konwencja Helsińska (1992) – określa zasady współpracy wszystkich państw nadbałtyckich w zakresie ochrony Bałtyku. Organem wykonawczym jest Komisja Helsińska (HELKOM), która zbiera informacje o stanie środowiska Morza Bałtyckiego i ładunkach zrzucanych do niego zanieczyszczeń. Dane analizowane są przez grupy ekspertów i na tej podstawie opracowywane są zlecenia skierowane do Państw – sygnatariuszy, zobowiązujące do ograniczenia ilości zanieczyszczeń oraz prowadzenia określonych działań na rzecz ochrony przyrody.
2. Konwencja „O rybołówstwie i ochronie żywych zasobów w Morzu Bałtyckim i Bełtach” tzw. Konwencja Gdańska (1973) – określa zasady współpracy pomiędzy państwami nadbałtyckimi w zakresie ochrony i zwiększania stanu żywych zasobów Morza Bałtyckiego i cieśnin duńskich. Organem wykonawczym jest Międzynarodowa Komisja Rybołówstwa Morza Bałtyckiego (IBSFC)

Organizacje wspierające działania na rzecz ochrony Bałtyku

Organizacje pozarządowe

1. Światowa Fundacja Ochrony Przyrody – Word Wilde Fund for Nature (WWF)
2. Koalicja czystego Bałtyku – Coalition Clean Baltic (CCB)
3. Greenpeace International

Organizacje naukowe

1. Międzynarodowa Rada Badań Morza (ICES)
2. Konferencja Oceanografów Bałtyckich (CBO)
3. Organizacja Bałtyckich Biologów Morza (BMB)

Natura 2000 – program, w którym państwa członkowskie Unii Europejskiej ustanowiły system obszarów chronionych. Podstawa programu to Dyrektywa Prawna i Dyrektywna Siedliskowa. Ich celem jest ochrona zagrożonych gatunków oraz siedlisk. W dniu 31 sierpnia 2007, w ramach programu Natura 2000, Polska ustanowiła system obszarów chronionych, w którego skład wchodzą także obszary morskie.
http://natura2000.gdos.gov.pl/natura2000/

Konwencja „O Dostępie do Informacji, Udziale Społeczeństwa w Podejmowaniu Decyzji oraz  Dostępie do Sprawiedliwości w Sprawach Dotyczących Środowiska” tzw. Konwencja z Aarhus – określa prawa człowieka do dostępu do informacji o środowisku oraz udziale społeczeństwa w procesach decyzyjnych na temat środowiska. Konwencja z Aarhus podpisana została 25 czerwca 1998 roku w Aarhus w Danii w czasie IV Paneuropejskiej Konferencji Ministrów Ochrony Środowiska min. przez Polskę.
http://www.mos.gov.pl/artykul/7_aktualnosci/12450_konwencja_z_aarhus_rozpoczecie_prac_nad_raportem.html

W Polsce kierunki edukacji ekologicznej wyznaczyła przyjęta w 1997 roku Narodowa Strategia Edukacji Ekologicznej „Przez edukację do zrównoważonego rozwoju”. W krajowym systemie edukacyjnym wdrożony został także program ogłoszony przez UNESCO „Dekada Edukacji na temat Zrównoważonego Rozwoju 2005-2014”.

W 2017 roku, ONZ proklamowało „Dekadę Nauk o Oceanach dla Zrównoważonego Rozwoju” na lata 2021 – 2030, której koordynatorem jest UNESCO-IOC (IOC, czyli Intergovernmental Oceanic Commission). W ramach tej dekady, państwa mają koncentrować wspólne wysiłki wokół szeroko rozumianej poprawy stanu zarządzania zasobami morskimi, poprzez realizację badań, ocenę ryzyka, lepsze planowanie i inne.